Verhalen vertellen in de blok

Het is kalm op de sociale hogeschool in Kortrijk. De parking blinkt uit in leegte en de leslokalen ademen de sfeer van vakantie. Schijn bedriegt. Het is de vredigheid die voorafgaat aan de examenstorm. De studenten zijn in blok, docenten gebruiken de stilte om hun cursus te actualiseren en eindwerken te lezen.

Het hogeschoolleven is dubbel. Voor docenten is het cyclisch en dus voorspelbaar. Voor de studenten verschillen de studiejaren zo hard dat elk jaar een avontuur betekent. Van het vrije kotleven in het eerste jaar naar de stage in het tweede jaar, een buitenlandse ervaring in het derde jaar... Sommigen breien er een vierde jaar aan of zoeken enkele jaren de universiteit. Als het goed gaat tenminste. Volgende week breekt voor velen hier de hel los en dreigt een inferno. Het pad in de richting van de volwassenheid is geplaveid met trauma’s.

Na elk examen ben je een stukje minder mens, een pak meer volwassen. Wat is dat die volwassenheid? Moet je dat? Is het gemakkelijk? Hoe wordt je volwassen? Het zijn vragen om over na te denken. Een boeiend antwoord vond ik bij Jeroen Olyslaegers. Hij werd het door verhalen te vertellen. Je vertelt een verhaal over jezelf waarin je de pineut bent. Als iedereen aan tafel schuddebuikt van het lachen, ben je een stap dichter bij je volwassenheid. Zo zie ik mijn examenvragen. Op het mondelinge geschiedenisexamen is een klakkeloze reproductie geen kunst. Een kritisch of fris verhaal opbouwen, dat geeft zin. De vragen zijn hierbij handvaten, geen doel.Enfin, dat vertel ik in de les, daar sta ik achter. De laatste les staat in het teken van het examen. Studenten zijn dan stil, nooit heb ik zoveel aandacht als bij de examentips. De eerste tips zijn voor wie tijd heeft. Het leerrendement neemt toe met je activiteitsgraad. Lezen is onproductief, syntheses maken verhoogt de kennisopname en het vertellen is ronduit de beste methode. Vijftien jaar geleden studeerden wij solitair en kwamen geregeld samen om elkaar de dingen uit te leggen. We verdeelden daarbij de cursus op een logische wijze. Iedereen kreeg een ander hoofdstuk onder zijn verantwoordelijkheid. Bovendien werkt de methode goed ter voorbereiding van een mondeling. Je leert spreken, je kaken passen zich aan de woorden aan en vreemd geschreven namen spreek je uit zoals het hoort. Het is mooi als je tijd hebt.

Tip twee richt zich tot wie te laat begon, teveel tijd verloor met dat lief of wie niet van het vak houdt… Voor velen zijn de examens een probleem van tijd. Als student kan je wel wat hebben, maar een opa komt te overlijden, een lief maakt het uit... we kunnen zo wel een tijdje doorgaan. Dan heb je een andere strategie nodig. En daarover spreekt niemand. Toen ik mijn opleiding als sociaal cultureel werker begon, meende ik het serieus. Toch was er een vak dat me niet lag. Hoeveel ik ook studeerde, het ging er niet in. Helemaal niet. En als er al iets in ging, dan was ik het enkele dagen later weer vergeten. Ik stevende af op een buis om U tegen te zeggen. Nu, met de achternaam Wydooghe ging ik bij mondelinge examens steeds als laatste het examenlokaal binnen. Ik vond er niets beter op dan ’s morgens vroeg de wacht te houden bij het lokaal en alle buitenkomers te bevragen over hun vragen en antwoorden. Ik leerde als een papegaai die dag. Toen ik in de late namiddag de vragen trok uit een blind stapeltje kon ik mijn geluk niet op. Ik kende alles. Geen enkele vraag had geheimen. Om niet op te vallen, maakte ik één luttele fout. Ik behaalde 19 op 20 en bewees dat mijn intelligentie geen verband hield met mijn punten. De hoogste score in mijn studentencarrière. De noodprocedure leverde me waar voor mijn geld.

Een jaar later volgde het tweede deel van dat vak. Ik deed nu zelfs geen moeite meer. Ik zou vroeg in de morgen het stoutmoedige scenario herhalen. En daar zat ik dan. Acht uur kwart, wachtend bij de examendeur, niet wetend dat de docent nog moest beginnen. Toen de docent arriveerde, herkende ie me onmiddellijk. ‘Beste meneer Wydooghe, wat fijn u hier al te mogen begroeten.’ De man wist natuurlijk dat ik vorige keer een schitterend examen aflegde en hij nodigde me uit om onmiddellijk te starten. Mijn aarzeling wuifde hij weg met een tuttuttut. Ik haalde die dag de laagste score uit mijn carrière en de punten waren het spiegelbeeld van het vorige examen. 1 op 20. Omdat ik mijn naam juist schreef.

Het kan verkeren, zei Bredero. Dat was mijn verhaal. Ik ben straks benieuwd naar dat van jullie. En net daarom, blok ze, jongens en meisjes.

Ik wens jullie een schitterende examenperiode!

---

Op jeugdwerknet ben ik deze maand gastblogger. Tof dat ze me dat vroegen. De berichten die je nu leest zijn dus in functie daarvan geschreven. Zie: http://www.jeugdwerknet.be/blog/artikel/verhalen-vertellen-de-blok.