Kinderhandel VIII. Open monumentenzorg

Dit is een vervolgverhaal. Klik hier voor het eerste deel.

Zondagvoormiddag, septemberweer, koffie. Ik snuffel op de openmonumentendagwebsite naar interessante locaties en monumenten. Op zoek naar een uitstapje, deze namiddag. Hun server laat het bij momenten grondig afweten en heeft dringend verzorging nodig. Om de vijf voeten krijg ik "500 - Internal Server Error" in mijn browser te zien, wat het ook moge betekenen. Vervelend.

Zondagmiddag, motregen, aperitief. Met het tempo van een slak raak ik wijzer. Open monumentendag staat dit jaar in het teken 'zorg'. Ziekenzorg, armenzorg, kinderzorg... het thema is tijdloos, laat een indrukwekkende hoeveelheid onroerend erfgoed na en past wonderwel bij wat me hier bezighoudt. In Lichtervelde opent Dr. Beele zijn neoclassicistische woonhuis en praktijk. Het gebouw werd eind begin 20ste eeuw gebouwd en verbouwd door een kolen- en cichoreihandelaar Achiel Depuydt (1874-1954). Zijn reusachtige portret (of is het van één van zijn nazaten?) domineert je zichveld bij het binnenkomen van de woning. De woning? Lees maar gerust de wachtkamer, want dat is de enige ruimte die nu en anders toegankelijk is. Voor het plebs, denk ik erbij. Alidor Lamote schilderde in 1928 dit portret ter ere van zijn 25ste jaar voorzitterschap van de fanfare De Zwaan. De rest van het gigantische gebouw lijkt op deze open monumentendag op een kasteel: op slot, vergrendeld en potdicht. Boven de marmeren lambrisering in de inkomhal zijn er muurschilderingen van de plaatselijke kunstenaar Amand Goddyn uit 1911 te zien met een idyllisch bezwaand merenlandschap. Bijzondergoed bewaard, daar valt niet over te twijfelen. De deur is met gezandstraald glas en vertoont de initialen 'V' en 'D'. Ze verwijzen naar de familienamen Depuydt (Leon) en Vandenbulke.
De vorige bewoner was dokter Vanspeybrouck (hier zeggen we kortweg Speybroeck). Mijn oma kwam er na de tweede wereldoorlog zo nu en dan over de vloer en werkte samen met hem bij moeilijke bevallingen. Daar schreef ik al eerde over, maar de dokter kan hierover niet zoveel meer vertellen.Vanspeybrouck is geboren in Jabbeke, in 1919 en werd dit jaar negentig. In de wachtkamer hangt zijn portret tussen de reeks negentigjarige cliënten die dokter Beele nu systematisch fotografeert.
In 1952 koopt dr. Vanspeybrouck deze woning. Hij is intussen vijf jaar geneesheer in Lichtervelde. Sinds 1947 heeft hij een praktijk in de Potteriestraat, waar nu dokter Pareit woont, recht tegenover de vroedpraktijk van mijn grootmoeder. Kennen zij elkaar van deze geografische toevalligheid? Wellicht wel. Voor de oorlog moet Marcella met een andere doktoor hebben samengewerkt, stel ik me de vraag. Toen Vanspeybrouck in Lichtervelde 'aanspoelt', wordt hij de derde dokter in het dorp. Tegenwoordig telt Lichtervelde tien geneesheren/vrouwen. De jonge Speybrouck treft er de oude dr. Colpaert en een zekere dr. Weyne aan. Zij maken er de dienst uit. In het jaar de Speybrouck naar Lichtervelde komt, huwt hij, met Maria Dryepont (Zeebrugge 1923-1990). Ze krijgen samen vier kinderen: Rosa in 1949, Daniel in 1952, Rita in 1953 (zij huwt later met Herman Becue) en Paul die kort na zijn geboorte overlijdt in 1957. Of mevrouw Dryepont bevalt met de hulp van mijn oma, moet ik straks even nagaan.
In 1989 zet Vanspeybrouck zijn praktijk stop en verkoopt hij de woning aan de Ieperling Beele. Ik ben op dat moment zeventien met een lastig snorretje, mijn oma en opa leven nog. Binnen de kortste keren komt dr. Beele ook hier even op bezoek, herinner ik me. Er moet nog ergens een van die belachelijke foto's te vinden zijn.

Toen Marcella Debusschere na de tweede wereldoorlog kraamvrouwen naar materniteiten voert, rijdt ze met haar auto geregeld naar Zwevele. Vandaag opent het oude moederhuis, dat operationeel was tussen de eerste wereldoorlog en het midden van de jaren zestig opnieuw de deuren. Benieuwd wat de oude foto's, postkaarten en objecten zullen oproepen...

Zondagnamiddag. De zon komt er toch wat door. Opnieuw koffie. We vertrekken, op zoek naar het verleden van Marcella Debusschere.

De foto's komen straks.